Giriş
BAZ Girişim olarak bu yazımızda, uluslararası alanda sahtecilik ve dolandırıcılıkla ilgili konuları ele alacağız.
Sahtecilik ve Dolandırıcılıkla İlgili Dikkat Etmemiz Gerekenler
Ticaret, tarih boyunca olmuştur. Ticaret demek belge, muhasebe, yazı, matematik demektir. Bunların olduğu yerde sahtecilik ve dolandırıcılık da tarihin her zamanında bulunmuş, kolay yoldan para kazanmak isteyen kötü niyetli insanlar olmuştur.
Önleme Dayalı İlerleyin
Sahtecilik ve dolandırıcılık tarih boyunca vardı ve olacak. Bu noktada dikkatli olmalı ve sahteciliğin/dolandırıcılığın hedefi olmamalıyız. Bunu nasıl yapacağız? Tüm işlemlerimizde güvene değil önleme dayalı ilerleyeceğiz.
Duygusal Baskılara Taviz Vermeyin
“Malım gümrükte takıldı. Şu belgeyi alırsam az vergi vereceğim. Bugün gümrüğün çalışmasının son günü, uzun bir tatile girecek. Malı gümrükten çekemezsem üretimim durur.” gibi baskılara kendimizi güvene almadan boyun eğmemeliyiz.
Kültürel Farklılıklara Dikkat Edin
Kültürel farklılıklar var diye uluslararası ticari ilkelerden sapmayacağız. “Burada iki kişinin sözlü şahitliği yeterlidir.” denildiğinde bile müzakere edilen şartları ele aldığımız belgeyi hazırlayacağız.
Cazip Tekliflere Karşı Dikkatli Olun
Açgözlü olmayacağız. Çok cazip tekliflere karşı daha dikkatli olacağız. Teklifi veren kişilerle uzun yıllardır güvene dayalı bir ilişki geliştirmediysek daha da dikkatli olacağız. Farklı ticari istihbarat kanallarından firmayı sorgulayacağız.
Zaman ve Duygusal Baskılara Karşı Dikkatli Olun
Ülkede bulunan Ticaret Müşavir ve Ataşeliklerinden firmaya ilişkin bilgi edinmeye çalışacağız. Firmanın bağlı olduğu Ticaret ve Sanayi Odalarından firmanın güvenilirliğini sorgulayacağız.
Sözleşme ve Akreditif Şartlarını İyi Anlayın
Sözleşme ve akreditiflere bilmediğimiz, anlamadığımız ibareleri koydurmayacağız. Sözleşme ve akreditiflerde gerçekleşmesi mümkün olmayan ibareleri koydurmayacağız. Örneğin, olmayan bir limanda teslim şartının akreditife yazılmasının akreditifte rezerve yol açacağını ve ödemenin yapılmayacağını bileceğiz.
Gözetim Firmalarını Kullanın
Gözetim firmalarını dış ticaret işlemlerimizde daha sık kullanacağız. İşlemlerimizin her anında bilmediğimiz alanlarda danışmanlık hizmeti almaktan çekinmeyeceğiz.
İnternet Sitelerini Kontrol Edin
İnternet siteleri çok profesyonel görünse bile, sitelerin sahte olabileceğini göz önünde bulundurup, başka kanallardan da kontrol etmeyi unutmayacağız.
Gizlilik ve Güvenliği Sağlayın
Üçüncü kişilere kurumlarımızın sistemlerini kullandırmamamız, antetli kağıda yazılı bilgi/belge verirken gereğinden fazla bilgi/belge/imza nüshası gibi şeyleri vermememiz gerekli. Kötü niyetli kişiler bu belgeler üzerinde değişiklik yapabilir ve firmamızı zor duruma düşürebilir.
Abdurrahman Özalp, dış ticarette sahtecilik ve dolandırıcılık üzerine harika yayınlara sahip bir isim. Linkedin profili için tıklayın.
Ticaret Müşavirliklerinin Rolü
Ticaret Müşavir ve Ataşeliklerinin en önemli işlerinden birisi alacak-verecek sorunları veya dolandırıcılık konularıyla uğraşmaktır. Ayrıca, tedbiri elden bırakan birçok kişi bu sorunlarla karşılaşabiliyor. Bu noktada, tüm firmalarımızın uluslararası alanda iş yaparken adımlarını çok dikkatli atması ve gerekli araştırmaları farklı kanallardan yaparak ilerlemesi önem arz ediyor.
Örnek Anı
Anı 1:
Tahran’da çalışırken, ülkemiz vatandaşı olan ve kendisini iş adamı olarak tanıtan birisi, İranlı birisi ile Büyükelçiliğimizi ziyarete geldi. Elinde kendisine ait olduğunu iddia ettiği bir hijyen-deterjan ürünleri kataloğu bulunuyordu. İran’da yaptırımlardan dolayı deterjan ithalatı yasaklanmıştı. Türk firma, İranlı yatırımcı ile yatırım yapmak istediğini belirtiyor, İranlı firmadan 350 bin dolar parayı aldıktan sonra makineleri göndereceğini ifade ediyordu. Firmanın adını ilk defa duymuştum. Site, katalog, işadamı olduğunu iddia eden kişinin sunumu oldukça profesyoneldi. Kişi, firmasının Türkiye’nin en büyük 8. deterjan üreticisi olduğunu söylüyordu. Ben de hızlıca veritabanından kontrol ettim. Böyle bir firma yoktu. Türk ve İranlı çıkarken yerel personelimize Farsça olarak kişiyi uğurlarken, İranlı kişinin bizden haber beklemeden asla para vermemesi gerektiğini söylemesini istedim. Sonrasında yaptığımız araştırmalarda kişinin profesyonel bir dolandırıcı olduğu ortaya çıktı. Dikkatimiz, İranlı kişinin dolandırılmasını önlemişti.
Diğer Anılar
İranlıların sinemada başarısı, meddahlık geleneği ve taaruf adı verilen kültürlerinden kaynaklanmaktadır desek yanılmayız. Birçok Türk işadamını mizansenler yoluyla dolandıran İranlılara görevlerimiz sırasında rastladık. Havalimanından askeri üniformalarla karşılayıp önemli iş paslayacağız diyerek dolandırıp geri gönderiyorlardı. Bu tarz mizansenlere karşı da dikkatli olunması gerekmektedir. O süreçte öğrendiğim en önemli husus, birisi sizi gereksiz yere çok övüyor ve pohpohluyorsa emin olun arkadan başka işler çeviriyordur.
Sahtecilik ve Dolandırıcılıkla İlgili Uluslararası Alanda Çalışan Yapılar
ICC Commercial Crime Services (CCS)
ICC Commercial Crime Services (CCS), Uluslararası Ticaret Odası’nın suçla mücadele koludur. Merkezi Birleşik Krallık’ta bulunan CCS’nin ana görevi, her türlü ticari suçla mücadele etmektir.
International Maritime Bureau
ICC Uluslararası Denizcilik Bürosu (IMB), Uluslararası Ticaret Odası’nın (ICC) uzmanlaşmış bir bölümüdür. IMB, 1981 yılında her türlü denizcilik suçu ve görevi kötüye kullanma ile mücadelede odak noktası olarak hareket etmek üzere kurulmuş, kar amacı gütmeyen bir kuruluştur.
Counterfeiting Intelligence Bureau
Sahtecilik İstihbarat Bürosu (CIB), 1985 yılında ICC Ticari Suç Hizmetleri bünyesinde uzmanlaşmış bir büro olarak kurulmuştur. CIB, kar amacı gütmeyen bir üyelik kuruluşudur ve dünya çapında çok uluslu şirketlere, ticaret kuruluşlarına, hukuk firmalarına ve teknoloji üreticilerine hizmet verir.
Financial Investigation Bureau
FIB, kara para aklama, dolandırıcılık ve şüpheli belgelerle ilgili konularda soruşturma yürütür. Dünya çapındaki üyeleri arasında uluslararası bankalar, finansal kurumlar ve kolluk kuvvetleri yer alır.
ICC FraudNet
FraudNet, her ülkede önde gelen sivil varlık kurtarma uzmanları olan bağımsız avukatlardan oluşan uluslararası bir ağdır. FraudNet üyeleri, sigorta, emtia, bankacılık, büyük yolsuzluk ve iflas gibi dünyanın en büyük ve en karmaşık küresel dolandırıcılıklarından bazılarının kurbanları için milyarlarca doları geri almıştır.
Sigorta Dolandırıcılığı
Sigorta dolandırıcılığı, tüketicilere her yıl 308,6 milyar dolardan fazlaya mal olmaktadır. 1993 yılında kurulan Koalisyon, tüm grupları sigorta dolandırıcılığına karşı birleştiren tek ittifaktır. Koalisyon, sigortacılar, devlet kurumları, yasa koyucular ve diğer kararlı ortaklarla sigorta dolandırıcılığına karşı mücadele etmektedir.
Dış ticarette sahtecilik ve dolandırıcılıkla ilgili daha detaylı bilgi edinmek için Abdurrahman ÖZALP’in “Dış Ticarette Sahtecilik ve Dolandırıcılık” kitabı okunabilir.
Sonuç
Uluslararası ticarette sahtecilik ve dolandırıcılıkla karşılaşmamak için her zaman dikkatli olmalı ve önlem odaklı yaklaşım benimsemeliyiz. İyi araştırma yapmak, güvenilir kaynaklardan bilgi toplamak ve profesyonel destek almak bu konuda kritik öneme sahiptir. BAZ Girişim olarak, firmaların güvenle uluslararası pazarlara açılmaları için uzman desteği sunuyoruz. Ücretsiz İhracat Check Up hizmetimizle firmanızı global ticarete hazırlamak için yanınızdayız.
