Helal Belgelendirme ve Dış Ticarette Helal Belgelendirmenin Önemi

Giriş

BAZ Girişim olarak bu haftaki blog yazımızda, dünya genelinde 3 trilyon doları aşan helal ürün pazarını ve bu pazara girişte önemli bir rol oynayan helal belgelendirme süreçlerini inceliyoruz.

Uluslararası ticarette teknik standartlara uygunluk, pazara girişte en kritik unsurların başında gelmektedir. Özellikle Müslüman tüketicilerin yoğun olduğu pazarlarda helal belgesi, sadece dini hassasiyet değil aynı zamanda gıda güvenliği, kalite ve etik üretim gibi konularda da bir güven göstergesi olarak kabul edilmektedir.

---

Helal Belgelendirme ve Standartlar: Nedir, Neden Önemlidir?

Dış ticarette ürün ve hizmetlerin uyumlu olması gereken birçok teknik düzenleme ve standart bulunmaktadır. Bunlar, ürünlerin belirli normlara uygunluğunu tanımlamak amacıyla hazırlanır.

Helal belgelendirme, bu teknik düzenlemeler arasında dini esaslara dayalı en önemli uygulamalardan biridir. Özellikle gıda, kozmetik, ilaç, tekstil ve turizm gibi sektörlerde helal belgeli ürünlere olan talep hızla artmaktadır.

Peki, helal belgelendirme nedir?

Helal belgelendirme; bir ürün veya hizmetin İslami kurallara uygun şekilde üretildiğini ve işlendiğini belgeleyen, bağımsız ve yetkili kurumlar tarafından verilen belgelerdir. Bu belgeler, Müslüman tüketiciler için güvenli tüketimin teminatıdır.

---

Standartlar ve Teknik Düzenlemeler Arasındaki Fark Nedir?

Helal belgelendirme sürecinde sıkça karşılaşılan iki kavram vardır: standartlar ve teknik düzenlemeler.

• Standartlar, belirli ürünlerin veya hizmetlerin nasıl olması gerektiğini açıklayan, genellikle gönüllülük esasına dayanan metinlerdir.
• Teknik düzenlemeler ise kamu otoritesi tarafından zorunlu kılınmış kurallardır. Eğer bir standart, yasa ya da yönetmelikle zorunlu hale getirilirse artık bir teknik düzenleme olur.

Helal belgelendirme Türkiye’de bu açıdan hem standart hem de teknik düzenleme boyutuna sahiptir. Özellikle 7408 Sayılı Kanun, bu dönüşümün temelini oluşturmaktadır.

---

Helal Belgelendirme Nedir?

Helal belgelendirme süreci, üreticinin veya hizmet sağlayıcının, ürünlerinin İslami kurallara uygunluğunu bağımsız ve akredite bir kuruluş aracılığıyla belgelemesidir. Bu süreçte:

• Üretim süreçleri denetlenir,
• Ham maddeler ve katkı maddeleri incelenir,
• Kesim ve işleme yöntemleri kontrol edilir.

Helal belgelendirme sadece dini gereklilikleri değil, temiz üretim, hijyen, kalite yönetimi ve izlenebilirlik gibi başlıklarda da yüksek standartlar sunar.

İlk uygulamaları 1970’lerde Malezya’da görülmüş, daha sonra Endonezya, Suudi Arabistan, Türkiye ve diğer birçok ülkede yaygınlaşmıştır.

---

Türkiye’de Helal Belgelendirme: 7408 Sayılı Kanun

Türkiye’de helal belgelendirme ile ilgili yasal altyapı, 7408 Sayılı Helal Akreditasyon Kurumu Kanunu ile şekillendirilmiştir. Bu kanun:

• 2 Haziran 2022’de yayımlanmış,
• 1 Ocak 2023 itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

Kanunun en önemli maddelerinden biri, “Helal” ibaresinin yalnızca TSE tarafından belirlenen SMIIC standartlarına göre belgelendirilmiş ürünlerde kullanılabilmesidir. Bu düzenleme, piyasada kontrolsüz şekilde helal ifadesi kullanılmasını engellemeyi amaçlamaktadır.

Bu kurallara uymayan firmalar hakkında ise cezai yaptırımlar öngörülmüştür. Böylece tüketici yanıltılmasının önüne geçilmesi hedeflenmiştir.

---

Türkiye’de Yetkili Kurum: Helal Akreditasyon Kurumu (HAK)

Helal belgelendirme yapacak kurumların, Helal Akreditasyon Kurumu (HAK) tarafından yetkilendirilmiş olması gerekmektedir. Türkiye’de yalnızca bu akreditasyonu almış kurumlar helal belgesi verebilir.

Belgelendirme Süreci

1. Başvuru: Firma, helal belgelendirme kuruluşuna başvuru yapar.
2. Eğitim: Üretim süreçlerinde görevli kişiler helal üretim ilkelerine dair eğitim alır.
3. Dökümantasyon: Hammaddeler, üretim zinciri, kesim, temizlik ve paketleme süreçlerine dair belgeler hazırlanır.
4. Denetim: Uzmanlar tarafından yerinde denetim yapılır.
5. Belgelendirme: Tüm şartlar sağlandığında helal uygunluk belgesi düzenlenir.

---

Helal Pazarı ve Ekonomik Potansiyeli

Helal ürün pazarı yalnızca dini bir gereklilik değil; global bir tüketici tercihi haline gelmiştir.

• 2025 yılına kadar helal ürün pazarının büyüklüğünün 2.2 trilyon doları aşması beklenmektedir.
• Bu rakam; gıda, kozmetik, ilaç, turizm, medya ve moda gibi birçok sektörü kapsamaktadır.

Helal Belgeli Ürünlerin Globaldeki Gücü

Helal belgeli ürünler, sadece Müslüman tüketiciler tarafından değil; sağlıklı, hijyenik ve etik üretime önem veren tüketiciler tarafından da tercih edilmektedir. Örneğin:

• Singapur gibi ülkelerde, gayrimüslim tüketiciler de helal ürünlere yönelmektedir.
• Avrupa ve Kuzey Amerika gibi pazarlarda helal ürünlere yönelik e-ticaret hacmi giderek artmaktadır.

---

Türkiye’nin Uluslararası Helal Politikaları

Türkiye, İslam İşbirliği Teşkilatı (OIC) kapsamında yürütülen helal standardizasyon çalışmalarında etkin bir rol oynamaktadır. Özellikle:

• SMIIC (Standards and Metrology Institute for Islamic Countries) standartları, Türkiye’nin resmi helal standartları olarak kabul edilmiştir.
• Bu durum, Türk ihracatçıları açısından standart uyumunu kolaylaştırmakta ve ihracatın önündeki teknik engelleri azaltmaktadır.

---

Dış Ticarette Helal Belgesinin Önemi

Helal belgesi, ihracat yapmak isteyen firmalar için bazı pazarlarda zorunlu bir teknik belge konumundadır. Özellikle:

• Suudi Arabistan
• Birleşik Arap Emirlikleri
• Endonezya
• Malezya
• Kuveyt
  gibi pazarlarda helal belgesi olmadan ürünlerin girişi mümkün değildir.

Ayrıca helal belgesi, firmanızın marka değerini ve güvenilirliğini artırır. Uluslararası zincir marketler, tedarikçiler ve distribütörler bu belgeyi aramaktadır.

---

Helal Belgelendirme İçin Devlet Destekleri

Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı, helal belgelendirme alanında da ihracatçı firmalara finansal destek sağlamaktadır.

Bu destekler kapsamında:

• Helal belgesi alma giderlerinin belirli bir oranı devlet tarafından karşılanmaktadır.
• Belgelendirme kuruluşlarına ödenen ücretler, danışmanlık hizmetleri ve eğitim giderleri destek kapsamına alınmaktadır.

Detaylı bilgiye Pazara Giriş Belgeleri Desteği sayfasından ulaşabilirsiniz.

---

BAZ Girişim ile Helal Belgelendirme Sürecinizi Kolaylaştırın

Helal belgelendirme, yalnızca bir etiket değil; pazara girişin anahtarı ve tüketiciyle güven inşa etmenin yoludur. Ancak bu süreç karmaşık dökümantasyon, denetim ve yasal mevzuatlar içerebilir.

BAZ Girişim olarak:

• Helal belgelendirme sürecinde belge hazırlığı, eğitim, danışmanlık hizmetleri sağlıyoruz.
• Uluslararası sertifikasyon süreçlerine uyumlu hale gelmeniz için size özel stratejiler geliştiriyoruz.
• Ücretsiz İhracat Check-Up Hizmetimiz ile firmanızı helal pazarlara hazır hale getiriyoruz.

Ücretsiz İhracat Check Up Hizmeti İçin Tıklayın

---

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Helal belgesi zorunlu mudur?
Bazı ülkelerde zorunludur. Özellikle İslam ülkelerine ihracat yapıyorsanız helal belgesi olmadan ürün girişi mümkün olmayabilir.

2. Hangi sektörler için helal belgesi alınabilir?
Gıda, kozmetik, ilaç, tekstil, turizm gibi birçok sektörde helal belgelendirme uygulanabilir.

3. Helal belgesi ne kadar sürede alınır?
Firmaya ve süreçlerin hazır olmasına göre değişmekle birlikte, ortalama 4-8 hafta sürmektedir.

4. Helal belgesi için devlet desteği var mı?
Evet. Ticaret Bakanlığı, belge alma sürecindeki masrafların bir kısmını desteklemektedir.

5. Helal belgelendirme sürecinde BAZ Girişim nasıl yardımcı olur?
BAZ Girişim, belge başvurusundan eğitim sürecine, dökümantasyon hazırlığından denetim öncesi hazırlığa kadar her adımda profesyonel destek sunar.

---

Sonuç

Helal belgelendirme, dış ticarette firmalar için stratejik bir avantaj sunmaktadır. Uluslararası pazarlarda ürünlerinizi güvenle konumlandırmak, yasal gereklilikleri yerine getirmek ve müşteri güveni sağlamak için helal belgeli üretim sistemine geçmek büyük önem taşır.

Siz de helal pazarlara açılmak ve dış ticarette fark yaratmak istiyorsanız, BAZ Girişim’in uzman kadrosu ile tanışın!