Mısır’a İhracat ve Mısır’da Yatırım

1. Giriş

Bu yazımızda Mısır’a ihracat konusunu ele alacağız. Mısır, Afrika kıtasının en kalabalık ülkesi. Nüfusu yaklaşık 109 milyon. Mısır, Süveyş Kanalı sayesinde önemli bir jeostratejik konumda. Bu geniş tüketici kitlesi ve transit ticaret için sunduğu avantajlar Mısır’ı Türkiye’den ihracat yapmak isteyen firmalar için cazip hale getiriyor. Türkiye’nin coğrafi yakınlığı ve kültürel bağları da Mısır ile ticareti teşvik eden önemli etkenlerden. 

Türkiye’nin İhracat Ajansı BAZ Girişim olarak bu raporumuzda, Mısır’ın ekonomik ve ticari verilerini ele alıyoruz. Ayrıca, Mısır’a ihracat için doğru ürün seçiminden, yatırım olanaklarına kadar birçok konuyu değerlendiriyoruz.

2. Mısır Ekonomisi ve Ticaret Yapısı

• Nüfus: 109 milyon (2023 tahmini)
• GSMH (Gayri Safi Milli Hasıla): 380 milyar USD (2024)
• Kişi Başına Milli Gelir: 3,930 USD (2023 tahmini)
• Doing Business Endeksi’ndeki Yeri: 114 (2020)
• World Competitiveness Index’teki Yeri: 93 (2023)
• Logistics Performance Index’teki Yeri: 67 (2018)

Mısır, gelişmekte olan ülkelerden birisi. Arap Dünyası içinde Mısır’ın yeri her zaman için ayrı. Doğal kaynaklar bakımından diğer petrol ve doğalgaz zengini ülkelere göre az imkana sahip olan ülke, Nil Nehri sayesinde oluşan deltasıyla oldukça bereketli topraklara sahip. 

2024 yılı itibarıyla Mısır’ın GSYİH’si 380 milyar dolar. Ülke Afrika’nın ve Arap dünyasının en büyük ekonomilerinden biri. Ekonominin temel direkleri arasında petrol, doğalgaz, tarım, tekstil ve turizm gibi sektörler bulunuyor. Türkiye, Mısır’ın ithalatında %3,3’lük paya sahip. Bu oran, Türkiye’yi Mısır’ın 9. en büyük ticaret ortağı yapıyor. 

3. Dış Ticaret Göstergeleri

• Toplam İhracat Hacmi: 41 milyar USD (2023)
• Toplam İthalat Hacmi: 88 milyar USD (2023)

Mısır, ülkemize göre daha kapalı ve korumacı bir ekonomiye sahip. Ülkelerin dışa açıklığını belirleyen endeks (ithalat+ihracat)/GSMH’dır. Bu oran ülkemizde yüzde 60’ların üzerinde iken Mısır’da bu oran yüzde 30’lar civarında.

Kapalı bir ekonomik görünüm sergilemesine rağmen Mısır, ithalat odaklı bir ekonomiye sahip. Bu  durum ihracatçılar için büyük bir potansiyel barındırıyor. 2023 yılında Mısır’ın en çok ithalat yaptığı ülkeler aşağıda.

1. Çin: 10,01 milyar ABD doları
2. Suudi Arabistan: 6,25 milyar ABD doları
3. Amerika Birleşik Devletleri: 5,11 milyar ABD doları
4. Almanya: 3,30 milyar ABD doları
5. Türkiye: 3,13 milyar ABD doları

Türkiye görüldüğü üzere, Mısır’a ihracat yapan ülkeler arasında önemli bir tedarikçi konumunda yer alıyor.

BAZ Girişim İhracat Destekleri Robotu ve Diğer Yapay Zeka Çözümleri İçin Tıklayın.

3.1. Mısır’ın İthal Ettiği İlk 5 Kalem Ürün

• Makine ve Mekanik Cihazlar: 12 milyar USD
• Yakıtlar ve Mineral Yağlar: 9 milyar USD
• Elektrikli Makineler ve Ekipmanlar: 7 milyar USD
• Eczacılık Ürünleri: 5 milyar USD
• Demir ve Çelik Ürünleri: 4 milyar USD

Mısır’da ithalat çoğunlukla sanayi ve tarım ürünlerine yönelik gerçekleşiyor. Ülke; mineral yakıtlar, makineler, gıda ürünleri, elektrikli cihazlar ve kimyasallar başta olmak üzere geniş bir ithalat yelpazesine sahip. Mısır hükümeti, “Mısır Vizyonu 2030” çerçevesinde, sanayi altyapısını güçlendirmeyi ve ithalatı kontrollü bir şekilde azaltmayı hedefliyor.  

3.2. Türkiye-Mısır İkili Ticareti

Türkiye, Mısır’a yönelik ihracatında rekabet avantajına sahip olduğu birçok sektörde önemli bir paya sahiptir. Özellikle otomotiv yan sanayi, elektrikli makineler, inşaat malzemeleri ve bazı gıda ürünleri Türk firmaları için öne çıkan kalemler. Mısır’da yüksek talep gören Türk malları, özellikle kalite ve fiyat avantajı ile pazarda yer buluyor. Mısır, ayrıca sanayi ürünlerinin yanı sıra tarım ve gıda sektörlerinde de büyük bir ithalatçı.

3.2.1. Türkiye’nin Mısır’a İhracatı

2023 yılında Türkiye’den Mısır’a en çok ihraç edilen ürün grupları aşağıda.

• Makine ve Mekanik Cihazlar: 1,5 milyar USD
• Demir ve Çelik Ürünleri: 1,2 milyar USD
• Elektrik ve Elektronik Ürünler: 800 milyon USD
• Tekstil ve Hazır Giyim Ürünleri: 650 milyon USD
• Gıda Ürünleri: 550 milyon USD

3.2.2. Türkiye’nin Mısır’dan İthalatı

2023 yılında Türkiye, Mısır’dan en çok şu ürünleri ithal etmiştir.

• Mineral Yakıtlar ve Petrol Ürünleri: 2 milyar USD
• Gübreler: 800 milyon USD
• Pamuk: 600 milyon USD
• Plastikler ve Plastik Ürünler: 500 milyon USD
• Tarım Ürünleri (özellikle meyve ve sebze): 400 milyon USD

4. Mısır’a İhracatta Potansiyel Ürünler

Mısır’ın ithalat verileri incelendiğinde, Türk ihracatçılar için yüksek potansiyele sahip ürün grupları öne çıkmakta. Hem sanayi hem de tarım ve gıda sektöründe Türkiye’nin rekabetçi ürünleri, Mısır pazarında büyük bir talep görmekte.

4.1. Sanayi Ürünleri

Sanayi ürünleri, Mısır’ın ithalatında önemli bir yere sahip. Özellikle otomotiv yan sanayi, elektrikli makineler, beyaz eşya, inşaat malzemeleri ve kablo gibi ürünler Türk ihracatçıları için büyük fırsatlar sunmakta. Türkiye’nin bu ürünlerdeki güçlü üretim altyapısı, kalite ve fiyat avantajı sayesinde Mısır’da rekabetçi bir konumda.

• Kauçuktan Dış Lastikler (GTİP: 4011): Mısır’ın 2023 yılı itibarıyla kauçuk dış lastik ithalatı 578 milyon USD olup, Türkiye %12,6 paya sahiptir. Türkiye’nin dünya pazarındaki güçlü lastik sektörü, Mısır’ın bu alandaki ihtiyaçlarını karşılamada avantaj sağlamaktadır. Bu ürünlerde Mısır’ın uyguladığı ortalama gümrük vergisi %11,5’tir.
• Otomotiv Aksam ve Parçaları (GTİP: 8708): Mısır, yıllık 504 milyon USD’lik otomotiv parçası ithalatına sahiptir. Çin, ABD ve Japonya gibi ülkelerle rekabet eden Türkiye, Mısır’ın bu ihtiyacını karşılamada önemli bir rol oynamaktadır. Türkiye’nin pazar payı %5,3 olup, bu alanda gümrük vergisi oranı ortalama %5,6’dır.
• Elektrik Transformatörleri ve Endüktörler (GTİP: 8504): Elektrik sektörü Mısır’da sürekli büyüyen bir pazardır. Türkiye’nin bu ürünlerdeki yıllık ihracatı yaklaşık 16 milyon USD olup, Mısır’ın ithalatındaki payı %4,8’dir. Mısır, bu ürünlerde Çin ve İtalya gibi ülkelerle de rekabet etmektedir.

4.1.1. Otomotiv ve Yedek Parça Sektörüne İlişkin Değerlendirme

Mısır’ın otomotiv sektörü ağırlıklı olarak montaj sanayisine dayanmaktadır. Yerel olarak üretim yapılmakla birlikte, bu üretim büyük ölçüde montaj odaklıdır ve parça üretiminde belirli kalite sorunları yaşanmaktadır. Mısır’ın 2030 vizyonu doğrultusunda, otomotiv sektörünün büyümesi ve ihracat kapasitesinin artırılması hedeflenmektedir. Ancak şu an için Mısır, yedek parça üretiminde kalite ve kapasite eksiklikleriyle karşı karşıyadır. Ülkedeki mevcut araç sayısı 11 milyonun üzerindedir ve araçların %50’den fazlasının yaşı 17’nin üzerindedir. Bu nedenle, Mısır yedek parça ithalatında oldukça büyük bir pazar konumundadır ve Türkiye’den yapılacak yedek parça ihracatı için büyük bir fırsat sunmaktadır.

Mısır, özellikle Çin, Japonya ve Tayland’dan yoğun bir şekilde yedek parça ithal etmektedir. Ancak, Türkiye’nin bu pazarda daha rekabetçi bir konuma gelme potansiyeli bulunmaktadır. Mısır’daki en çok ithalat yapılan kalemler arasında binek otomobiller, kamyon ve otobüs lastikleri, aküler gibi parçalar yer almaktadır. Üretim kapasitesindeki eksiklikler nedeniyle bu ürünlerin Mısır’da üretimi sınırlıdır. Türkiye’den yapılan yedek parça ithalatı, yüksek kalite ve rekabetçi fiyat avantajıyla bu pazarda öne çıkmaktadır.

4.1.2. İnşaat ve Makine Sektörüne İlişkin Değerlendirme

Mısır’da inşaat sektörü de yüksek bir büyüme oranına sahiptir. Ülkede geniş çaplı inşaat projeleri yürütülmektedir ve buna bağlı olarak inşaat makinelerine olan talep de oldukça fazladır. İnşaat makineleri, beton karıştırıcılar, asansörler, vinçler gibi ekipmanlar Mısır’da yoğun olarak talep gören ürünler arasında bulunmaktadır. Mısır’a yapılacak ihracatlarda özellikle kaliteli ve enerji verimliliği yüksek makineler tercih edilmekte olup, Türkiye’nin yakınlığı ve hızlı tedarik avantajı sayesinde bu alanda Türk firmaları öne çıkmaktadır.

4.1.3. Yeşil Dönüşüm ve Çevre Yatırımlarına İlişkin Değerlendirme

Mısır, son yıllarda çevreye duyarlı enerji çözümlerine ve yeşil dönüşüme yönelik yatırımlar yapmaktadır. Özellikle araçlarda karbon salınımının azaltılmasına yönelik dönüşüm çalışmaları, doğal gaz dönüşüm projeleriyle desteklenmektedir. Bu durum, çevre dostu ürünlerin ve sürdürülebilir üretim teknolojilerinin ülkeye ihracatı için de büyük bir fırsat oluşturmaktadır. Türkiye’nin yeşil dönüşüm ve düşük emisyon teknolojileri alanındaki gelişmiş ürünleri, Mısır pazarına yönelik sürdürülebilir ihracat hedefleri doğrultusunda stratejik bir avantaj sağlayabilir.

4.2. Tarım ve Gıda Ürünleri

Mısır, gıda sektöründe ithalata bağımlı bir ülkedir. Tarım ve gıda ürünlerinde ithalat önemli bir yer tutmakta olup, bu alanda Türkiye, kalitesi ve ürün çeşitliliği ile öne çıkmaktadır.

• Ayçiçeği ve Pamuk Tohumu Yağı (GTİP: 1512): Mısır, yıllık 617 milyon USD ayçiçeği yağı ithalatı ile Türk ihracatçıları için büyük bir potansiyel sunmaktadır. Türkiye’nin pazar payı düşük olsa da, yüksek kalite ve fiyat avantajı bu ürünlerde Türkiye’yi rekabetçi kılmaktadır.
• Kuru Baklagiller (GTİP: 0713): Mısır, baklagillerde yılda 543 milyon USD ithalat yapmaktadır. Türkiye’nin bu segmentte %4,2 pazar payı bulunmaktadır. Baklagiller, Mısır’da yüksek talep gören ürünler arasında yer almakta ve Türkiye’nin kaliteli baklagil üretimi ile bu pazarda rekabet avantajı bulunmaktadır.
• Çikolata ve Kakao Ürünleri (GTİP: 1806): Mısır, çikolata ve kakao ürünleri ithalatında Türkiye için önemli bir pazar konumundadır. Türkiye’nin bu alandaki pazar payı %9,3 olup, özellikle fiyat ve lezzet avantajı ile Mısır’da tercih edilmektedir.

4.2.1. Tarım ve Gıda İşleme Makinelerine İlişkin Değerlendirme

Mısır, tarım sektörü ve gıda işleme makineleri alanında da büyük bir pazar sunmaktadır. Ülkenin 2030 yılına kadar ekilebilir arazilerde genişleme hedefi, tarımsal makineler ve gıda işleme ekipmanlarına olan talebi artırmaktadır. Ülkede ayrıca büyük ölçekli bir tarımsal genişleme projesi yürütülmektedir ve bu durum, tarım makineleri, sulama sistemleri, hasat ekipmanları gibi ürünlere olan ihtiyacı artırmaktadır. Türkiye, bu tür ürünleri tedarik etme konusunda güçlü bir konumda bulunmaktadır. Türk firmaları, Mısır’daki bu büyüme sürecine katkıda bulunabilecek potansiyeldedir.

5. Mısır’da Yatırım Olanakları ve Şirket Kurma Süreci

5.1. Mısır’ın Ekonomik Potansiyeli

Mısır, özellikle sanayi ve tarım sektörlerinde yabancı yatırımcılara çeşitli teşvikler sunmaktadır. Süveyş Kanalı Ekonomik Bölgesi ve “Mısır Vizyonu 2030” projeleri, ülkenin sanayileşme ve dijital dönüşüm hedeflerini desteklemektedir. Türkiye’den Mısır’a yatırım yapmak isteyen firmalar için önemli avantajlar arasında coğrafi yakınlık ve Mısır’ın geniş tüketici tabanı bulunmaktadır.

ABD ile olan QIZ (Qualified Industrial Zones) anlaşması kapsamında, Mısır’dan ABD’ye ihracatta gümrük avantajları bulunmaktadır. Bu kapsamda, ürünlerde İsrail menşeli bileşenler kullanılması gerekmektedir.

Mısır, Avrupa Birliği, Afrika ve Arap ülkeleri ile serbest ticaret anlaşmalarına sahiptir. Bu anlaşmalar, Mısır’daki üretici firmalar için rekabet avantajı sağlar.

5.2. Gümrük Prosedürleri ve İthalat İzni

Gümrük işlemlerinde sıkı kurallar uygulanmakta, ithalat belgelerinde imza ve mühür zorunluluğu bulunmaktadır. Farklı ürün gruplarının aynı konteyner içinde ithalatına izin verilmemekte, bu durum lojistik planlamaları zorlaştırmaktadır. Son dönemde Mısır gümrüklerinin iş süreçlerinin modernleştirilmesi için yatırımlar yapılmaktadır. Bunlardan birisi olan Advanced Cargo Information (ACI) sistemi, Mısır’a deniz yoluyla yapılacak ihracatlarda yükleme öncesi bilgilerin dijital ortamda önceden iletilmesini zorunlu kılan modern bir gümrük uygulamasıdır. Bu uygulama 2021 yılında başlamıştır. 

5.3. Döviz ve Finansal İşlemler

Mısır’da iş yaparken karşılaşılabilecek en büyük zorluklardan biri döviz kontrolü ve akreditif sürecindeki karmaşık düzenlemelerdir. Mısır Merkez Bankası, ithalat için akreditif kullanma zorunluluğu getirmiş olup, bu durum ithalatçıların işlemlerini zorlaştırmaktadır. Ticaret yapan firmalar, döviz sıkıntısı nedeniyle ürünlerin gümrükte bekletilmesi ve ilave maliyetlerin oluşması gibi risklerle karşılaşabilmektedir. Bu nedenle, Türkiye’den Mısır’a ihracat yapmayı düşünen firmaların akreditif ve ithalat prosedürlerini iyi anlamaları ve bu süreçte dikkatli olmaları gerekmektedir.

Öte yandan, devletten alacak tahsilinde gecikmeler yaşanabilmektedir, özellikle KDV iadesi konusunda ciddi sıkıntılar bulunmaktadır. Ayrıca, Mısır’ın bankacılık sistemi oldukça yavaştır ve para transferleri uzun sürebilmektedir.

5.4. İşgücü ve Yasal Süreçler

Mısır’da iş gücü maliyetleri nispeten düşük olmakla birlikte, verimlilik oranları daha düşük olabilir. Asgari ücret 88 dolar gibi rakamlar olabilse de, ülkemizden farklı olarak ortalama maaşlar 250 dolar civarında olabilmektedir. Ayrıca, İnşaat izinleri ve çalışma izinleri gibi bürokratik işlemler uzun sürebilir. Bu süreçlerde deneyimli yerel danışmanlarla çalışmak tavsiye edilir.

5.5. Mısır’da Şirket Kurma

Mısır’da şirket kurmak isteyen yabancı yatırımcılar genellikle “Limited Liability Company (LLC)” tipi şirketler aracılığıyla pazara giriş yapmaktadır. Mısır’daki bu şirket yapısı, Türkiye’deki anonim şirketlere benzer ve kuruluş işlemleri çevrimiçi platformlar aracılığıyla kolaylıkla yapılabilmektedir. Bu süreç, genellikle birkaç hafta içerisinde tamamlanmaktadır ve Mısır hükümeti tarafından sağlanan teşviklerden yararlanma imkânı sunmaktadır.

5.6. 43 Sayılı Kararla Getirilen Üretici Kayıt Sistemi

Ayrıca, Mısır pazarında başarıya ulaşmak için çeşitli yasal düzenlemelere uyum sağlamak oldukça kritiktir. Özellikle ihracatçılar, 43 sayılı karar ile getirilen üretici kayıt sistemi zorunluluğuna dikkat etmelidir. Bu düzenleme, bazı ürünlerin Mısır’a ithalatı için üretici olarak kaydolunmasını zorunlu kılmaktadır. Bu sisteme kayıt yaptırılmadan ithalat yapılması mümkün olmadığından, ihracatçıların başvurularını eksiksiz yapmaları büyük önem taşır. Ayrıca, ithal edilecek ürünlerin marka kaydı ve gümrük mevzuatına uygunluğu da zorunludur. Bu tür kayıtların tamamlanmaması durumunda, ürünlerin ithalatı engellenebilir veya ürünler gümrükte bekletilebilir.

6. Mısır Pazarı ve Ticaret Engelleri

Mısır’da ticaret yaparken bazı yasal ve bürokratik engellere dikkat edilmesi gerekmektedir. Mısır, ithalat politikalarında kalite standartlarını sıkı bir şekilde uygulamaktadır ve birçok üründe Arapça etiketleme, menşe ülkesi bilgisi ve özel ambalajlama şartları aranmaktadır. Özellikle gıda ürünlerinde raf ömrü, ithalat aşamasında titizlikle kontrol edilen bir unsurdur.

• Kalite Kontrol Standartları: Mısır, gıda, tarım ürünleri ve sanayi ürünlerinde zorunlu kalite kontrol standartlarına sahiptir. Her ürün, üretim sürecinden tüketiciye ulaşana kadar kalite kontrolünden geçmektedir. 
• Gümrük ve Vergi Politikaları: Mısır’da ithalat gümrük vergisi %5 ile %60 arasında değişmektedir. Bazı ürünlerde vergi oranları %135’e kadar çıkabilmektedir. Yatırım amaçlı üretim hatlarının kurulması için makine ve ekipman ithalatında %2’lik vergi uygulanmaktadır. Üretim amaçlı ithalatlarda ülkemizdeki dahilde işleme rejimine benzer şekilde gümrük vergisi muafiyetleri ve iade imkanları da bulunmaktadır.

7. Türk Firmaları İçin Mısır Pazarına İlişkin Öneriler 

Mısır pazarı, geniş tüketici tabanı, sanayi altyapısı, ticari anlaşmaları ve stratejik konumu ile Türk ihracatçılar için önemli fırsatlar barındırmaktadır. Türkiye’den Mısır’a ihracat yaparken ürün kalitesine, uygun fiyatlandırmaya ve Mısır’ın ithalat düzenlemelerine uygunluğa dikkat edilmelidir. Özellikle sanayi ve tarım sektörlerinde Türkiye’nin rekabetçi olduğu ürün gruplarında Mısır, uzun vadeli bir pazar olarak değerlendirilebilir. Yatırım yapmayı planlayan Türk firmaları Mısır’ın yatırım teşviklerinden yararlanarak ülkeye kalıcı bir giriş yapabilirler.

BAZ Girişim olarak, Mısır’a ihracat yapmayı planlayan Türk firmalarına yönelik kapsamlı danışmanlık hizmetleri sunuyoruz. Siz de dış ticaret yolculuğunuzda BAZ Girişim’in uzman kadrosuyla yol alın, fark yaratın. Ücretsiz ihracat check up hizmetimiz için tıklayın.