Her başarılı pazar araştırmasının temelinde, doğru hedef kitlenin belirlenmesi ve bu kitlenin davranışlarının derinlemesine anlaşılması yatar. Bu noktada, demografik istatistikler devreye girer. Demografik veriler; yaş, cinsiyet, gelir seviyesi, eğitim durumu gibi çeşitli nüfus özelliklerini analiz eder. Dolayısıyla demografik istatistikler, pazar araştırması açısından önemli verilerden biridir. Özellikle yurtdışı pazarlarında faaliyet göstermek isteyen firmalar için, bu veriler pazarın dinamiklerini anlamaya ve rekabet avantajı kazanmaya yardımcı olur.
Yazımızda neleri bulacaksınız
- Pazar Analizi Stratejisi Oluşturma
- Hedef Kitle Belirleme
- Talep Tahmini
- Rekabet Analizi
- Ürün Uyarlaması
- Pazarlama ve Tanıtım Stratejileri
- Fiyatlandırma Stratejileri
- Dağıtım Kanallarının Seçimi
- Risk Değerlendirmesi
- Bu bilgilere nereden ulaşabiliriz?
- Resmi İstatistik
- Coğrafi İstatistik Portalı
- Ulusal Veri Sayfası
- Dünya Bankası
- Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü
- CIA World Factbook
- Eurostat
- Sonuç
Pazar Analizi Stratejisi Oluşturma
Ürünlerimizi iç veya dış pazara sunmaya hazırlanırken araştırma yapmanın önemini daha önceki yazımızda ele almıştık. Bir stratejiyle hareket etmek ve yapılması gerekenlerin listesini ve takvimini çıkararak ilerlemek firmamızın pazarlama çalışmalarını kolaylaştıracaktır. Bu noktada ürünlerimizin daha fazla talep göreceği pazarı, yaş grubunu belirleyip doğru fiyatlandırma ile uygun dağıtım kanalıyla yola çıkabiliriz.
BAZ Girişim İhracatın Kalbinden Haberler haftalık bülteninde her hafta bir ülke ve bir sektörün analizini yapıyoruz. Siz de bültene üye olabilirsiniz.
Bu stratejinin oluşmasında önemli verilerden birisi de demografik istatistikler. Peki demografik istatistikler pazar araştırması yaparken neden önemlidir gelin örnekleriyle birlikte bunlara bakalım.
Hedef Kitle Belirleme:
Demografik istatistikler, bir ülke veya bölgedeki nüfusun yaş, cinsiyet, gelir seviyesi, eğitim durumu, meslek, etnik köken gibi özelliklerini gösterir. Bu bilgiler, bir şirketin ürün veya hizmetini kimlere satmayı hedeflediğini belirlemesine yardımcı olur. Örneğin, bir oyuncak üreticisi, ürünlerini çocuk yaş grubuna sahip bölgelere daha yoğun bir şekilde pazarlar.
Talep Tahmini:
Demografik veriler, bir pazarın potansiyel büyüklüğünü ve talebini tahmin etmede faydalıdır. Mesela, yaşlı nüfusun arttığı Japonya’da yaşlı bakım ürünlerine olan talebin arttığı gözlemlenmiştir. Aynı şekilde, Covid pandemisi döneminde Afrika’da medikal ürünlere doğru dürüst bir talep artışının olmamasının nedeni, Afrika’nın oldukça genç nüfusudur. Örneğin Kenya’nın nüfus yaş ortalaması 19’dur. Bu durum, virüslerin yayılmasını önemli oranda engellemiştir.
Pandeminin Afrika’da çok gündem olmamasının nedeni, nüfusun oldukça genç bir yaş ortalamasına sahip olmasıydı.
Rekabet Analizi:
Belirli demografik gruplara yönelik ürünlerde veya hizmetlerde pazar payını ve rekabeti değerlendirmek için demografik verilere ihtiyaç duyabiliriz. Örneklendirme gerekirse; bir spor ayakkabı üreticisi firma, genç yetişkinlere yönelik yeni bir ürün serisi çıkarmayı planlıyor. Ancak bu pazara girmeden önce,
- hedef kitle olan genç yetişkinlerin hangi markaları tercih ettiğini,
- hangi fiyat aralıklarında ürün satın aldığını ve
- hangi özelliklere (rahatlık mı yoksa tasarım mı daha öncelikli) daha çok değer verdiğini bilmek
istiyor. Bu bilgiler, firmanın rekabetçi bir ürün tasarlamasına ve pazarlama stratejisi oluşturmasına yardımcı olacaktır.
Ürün Uyarlaması:
Farklı demografik grupların farklı ihtiyaçları ve tercihleri vardır. Bu bilgiler, ürünlerin veya hizmetlerin belirli bir pazar için nasıl uyarlanması için kullanılır. Hindistan pazarı için baharatlı cips üreten bir şirket, Avrupa pazarı için daha az baharatlı versiyonlarını üretebilir. Buna karşılık, Batı ülkelerinin Asya ülkelerine göre daha tuzlu ürünler tükettiği bilinmektedir.
Batılı gıda ürünleri tüketimi daha fazla tuzlu iken, Asya’da ise daha baharatlı ürünler tercih edilmektedir. Ürünlerin farklı pazarlara uyarlanması ihracatta başarı şansını artırır. Gelişmiş ülkelerdeki etnik marketler konusu ise ayrı bir yazı konusudur.
Pazarlama ve Tanıtım Stratejileri:
Demografik veriler, reklam ve tanıtım kampanyalarının hedef kitleye nasıl hitap edeceğini belirlemek için kullanılır. Buradan hareketle lüks bir saat markası yüksek gelirli bireylerin yoğun olduğu bölgelere reklam yapar.
Fiyatlandırma Stratejileri:
Farklı gelir seviyelerine sahip demografik gruplar için farklı fiyatlandırma stratejileri önemlidir. Örneğin, öğrencilere yönelik ürünlerde, öğrenci bütçesine uygun fiyatlandırma stratejileri başarı şansını artırır. Bir firma, öğrencilere yönelik özel bir dizüstü bilgisayar modeli üretmeyi planladığını varsayalım. Bu ürünün hedef kitlesi, üniversite ve lise öğrencileri olacaktır. Firma, bu kitleye uygun bir fiyatlandırma stratejisi belirlemek istiyor, çünkü öğrenciler genellikle sınırlı bir bütçeye sahiptir ve uygun fiyatlı ürünlere yönelme eğilimindedir. Öğrenci kimliği ile alımlarda indirim, taksitle ödeme gibi kolaylıklar da yine bu kapsamda göz önünde bulundurulmalıdır.
Türkiye’de fiyatlama genelde fabrika çıkışı maliyeti üzerine belirli bir komisyon ve üzerine lojistik-gümrük maliyetlerinin eklenmesi ile yapılıyor. Bu etkin bir fiyatlama stratejisi değil. Bunun yerine aktif bir şekilde pazardaki rakipleri gözleyerek fiyatlamalar yapılması gerekli.
Dağıtım Kanallarının Seçimi:
Demografik verilere dayanarak, ürünlerin hangi bölgelerde veya şehirlerde daha yoğun bir şekilde dağıtılması belirlenir. Dağıtım kanalları oluştururken coğrafi yapılar ve lojistik altyapılar da önem arz eder.
Risk Değerlendirmesi:
Demografik istatistikler, bir pazarda karşılaşılması muhtemel riskleri değerlendirmek için de kullanılır. Örneğin, genç nüfusa sahip bir ülkede uzun vadeli yatırımların riski daha düşük olabilir. Afrika kıtasını düşünecek olursak, genç nüfusunun yoğunluğu ile bilinir. Genç nüfus, teknoloji adaptasyonu, tüketim alışkanlıkları ve eğitim ihtiyaçları gibi birçok faktörde potansiyel fırsatları beraberinde getirir.
Bütün bu faktörler, demografik özelliklerine aşina olmadığımız pazarları hedeflerken, ki bu genellikle ihracat yapmayı istediğimizde daha çok karşımıza çıkar, stratejik kararlar alma aşamasında kritik öneme sahiptir. Söz konusu bu veriler, bir şirketin hedef pazarını daha iyi anlamasına ve bu pazarda daha etkili ve verimli bir şekilde faaliyet göstermesine olanak tanıyacaktır.
Yurtdışı pazar araştırması yaparken Ticaret Bakanlığının desteği olduğunu unutmayın. BAZ Girişim olarak bu desteklerden sizlerin yararlanması için gerekli desteği verebiliriz.
Bu bilgilere nereden ulaşabiliriz?
Tamam demografik istatistikler, pazar araştırması açısından çok önemli. Peki bu bilgilere nereden ulaşabiliriz ? İşte ülkelerin demografik istatistiklerine ulaşabileceğimiz siteleri okuyucularımız için derledik. Firmaların Türkiye’deki demografik istatistiklere erişebileceği internet sitelerinden bazıları şunlardır:
Resmi İstatistik:
Resmi İstatistik web sitesi, Türkiye İstatistik Kurumudur. Site üzerinde birçok veriye ulaşmak mümkün. Farklı ülkelerde de buna benzer resmi istatistik kurumlarının olduğunu unutmayın.
Yurtdışı Pazar Araştırması için çok farklı yöntemler var. Sizler için birkaç örnek pazar araştırması raporu örneği paylaşıyoruz.
Coğrafi İstatistik Portalı:
TÜİK Coğrafi İstatistik Portalı coğrafi bazlı istatistiklere erişim sağlar. CBS sistemleri diye kısaltılan Coğrafi Bilgi Sistemleri, günümüzde pazarlamada da kullanılıyor.
Ulusal Veri Sayfası:
Ulusal Veri Sayfası üzerinde Türkiye İstatistik Kurumu’nun sunduğu tüm açık veriler açıktır.
Türkiye’nin ihracat pazarlarıyla ilgili demografik ve diğer istatistiksel bilgiler için aşağıdaki kaynaklara bakın.
Dünya Bankası:
Dünya Bankası’nın Veri Portalı, birçok ülkenin ekonomik, demografik ve sosyal istatistiklerini içerir.
Birleşmiş Milletler İstatistik Bölümü:
Birleşmiş Milletler’in İstatistik Bölümü global istatistikler için idealdir.
CIA World Factbook:
CIA World Factbook dünya genelindeki ülkelerin verileri için en etkili sitedir.
Eurostat:
Avrupa Birliği’nin istatistik ofisi olan Eurostat, Avrupa ülkeleriyle ilgili detaylı istatistikler için harika bir kaynaktır.
Bu kaynaklar, Türkiye’nin ihracat pazarlarının demografik ve diğer istatistikleri için katkı sunar. Bu sitelerin genellikle İngilizce dilinde olduğunu hatırlatmakta yarar var. Yabancı dilde araştırma yapmakta zorlanan okuyucularımız için Google’ın bir çözümü var. Google Chrome tarayıcısı otomatik çeviri özelliğiyle verileri incelemenizi sağlar.
Sonuç
Demografik bilgiler, pazar araştırmasında en önemli konuların başında gelmektedir. Yaş grupları, nüfusun toplandığı bölgeler, vb. tüm dinamikler pazarlama stratejisinin belkemiğini oluşturur. Bu noktada, uluslararası alana açılan firmaların, açıldıkları ülkelerin dinamiklerini bu boyutlarıyla değerlendirmesi son derece önemlidir. Yapılan etkili değerlendirmeler başarı için kritiktir.
