Ticarette Teknik Engeller Nedir?
Ticarette teknik engeller, ürünlerin uluslararası ticaretinde karşılaşılan, teknik düzenlemeler, standartlar ve uygunluk değerlendirmesi gibi faktörlerden kaynaklanan kısıtlamaları ifade eder.
Teknik Düzenlemeler: Bir ülke, ürünlerin tasarımı, bileşimi, etiketleme, ambalajlama gibi teknik özelliklerini düzenleyen mevzuatlar yoluyla ticarette engeller oluşturabilir.
• Standartlar: Ulusal veya uluslararası standartlar, ürünlerin kalite, güvenlik, uygunluk vb. açılardan belirli kriterleri karşılamasını gerektirebilir. Farklı standartlar, üreticilerin ürünlerini diğer ülkelere ihrac etmesini zorlaştırabilir.
• Uygunluk Değerlendirmesi: Ürünlerin belirli bir uygunluk değerlendirmesinden geçmesi gerekebilir. Örneğin, belgelendirme, test ve deneyler gibi süreçler, ticareti sınırlayabilir.
• Ticari Engeller: Bir ülke, ticari nedenlerle belirli ürünleri ithalat veya ihracatı sınırlayan tedbirler alabilir. Örneğin, lisanslar, kotalar veya anti-damping önlemleri gibi ticari engeller ticareti etkileyebilir.
Bu teknik engeller, ürünlerin uluslararası pazarda serbestçe dolaşımını sınırlayarak ticaretin akışını etkileyebilir. Ülkeler arası işbirliği, ulusal teknik düzenlemelerin uygulanması ve uluslararası standartların geliştirilmesi gibi çabalar, bu engellerin azaltılmasına yönelik adımları temsil eder.
İhracatçımız İçin Belgelendirme Neden Önemli?
Türkiye, Avrupa Birliği üyesi olmasa da, Gümrük Birliği kaynaklı olarak Avrupa ekonomisinin parçasıdır. Bu durum, Türkiye’nin Avrupa Birliğinin ekonomik hayata ilişkin düzenlemeleri aynen benimsemesini zorunlu kılmaktadır.
Ülkemiz ihracatçıları Avrupa Birliğinin yanı sıra başka ülke ve bölgelere de ürünler satmak istediğinde o ülke ve bölgelerin standart ve düzenlemelerine uygun ürün göndermelidir. Bu durumda, dünyanın farklı ekonomik yapıları için birçok farklı belgelendirme ihtiyacı ortaya çıkmaktadır.
Bunun yanı sıra, kamu idareleri tarafından düzenlemene de, bir takım gönüllü belgelendirme ihtiyaçları da firmalarımız için yeni pazarlara açılırken ihtiyaç duyulan hususlardır. Örneğin helal belgelendirmesi, organik ürünlere ilişkin belgelendirmeler, vegan belgelendirmesi, adil ticaret belgelendirmesi gibi belgelendirmeler bunlara örnektir.
Uluslararası Ticarette Kullanılan Pazar Giriş Belgeleri Nelerdir?
Uluslararası ticari standart belgeleri çeşitli kategorilere ayrılabilir, ancak temel olarak aşağıdaki kategorilerden bahsedilebilir:
• Kalite Yönetimi Standartları: İşletmelerin kalite yönetim sistemlerini belirlemeleri ve iyileştirmeleri için gereklikleri içeren standartlardır. Örnekler arasında ISO 9001 (genel kalite yönetim sistemi), ISO 13485 (tıbbi cihaz kalite yönetimi), ISO/TS 16949 (otomotiv endüstrisi kalite yönetimi) bulunur.
• Çevre Yönetimi Standartları: İşletmelerin çevresel etkilerini yönetmeleri ve sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmaları için gereklikleri belirleyen standartlardır. Örnekler arasında ISO 14001 (çevre yönetim sistemi), ISO 14064 (karbon emisyonları yönetimi), ISO 50001 (enerji yönetim sistemi) bulunur.
• İş Sağlığı ve Güvenliği Standartları: İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönetimini tesvik eden standartlardır. Örnekler arasında ISO 45001 (iş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi) ve OHSAS 18001 (iş sağlığı ve güvenliği) bulunur.
• Ürün Uyumluluk Standartları: Ürünlerin uygunluk ve güvenlik gereksinimlerine uygunluğunu sağlamak için belirli standartları tanımlayan standartlardır. Örnekler arasında CE işaretleme standartları (AB ürün uyumluluğu) ve UL standartları (ABD elektrik güvenliği) bulunur.
• Gıda Güvenliği Standartları: Gıda üretimi, işleme ve dağıtımıyla ilgili güvenlik, hijyen ve kalite gerekliliklerini belirleyen standartlardır. Örnekler arasında ISO 22000 (gıda güvenliği yönetim sistemi), HACCP (tehlikelerin analizi ve kritik kontrol noktaları) bulunur.
• Kurumsal Sosyal Sorumluluk Standartları: Şirketlerin sosyal, çevresel ve etik sorumluluklarını yerine getirmesini sağlayan bir kavramdır. Örnekler arasında ISO 26000 Sosyal Sorumluluk Rehberi, Global Reporting Initiative (GRI) Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları, UN Global Compact (BM Küresel İlkeler Sözleşmesi) ve OECD Kurumsal Yönetim İlkeleri sayılabilir.
Bunlar sadece bazı temel kategorilerdir ve daha spesifik sektörlere veya gereksinimlere yönelik birçok uluslararası ticari standart belgesi mevcuttur.
Ticaret Bakanlığı, Pazar Giriş Belgelerini Nasıl Desteklemektedir?
Ülkemizde ihracatın artırılmasından sorumlu kuruluş Ticaret Bakanlığı’dır. Ticaret Bakanlığı tarafından hem mal hem hizmet ihracatına ilişkin firmalarımızın pazar girişte karşılaştığı ticarette teknik engellerle ilgili çalışmaları bulunmaktadır. Ticarette teknik engellere karşılaşan firmalarımız teknikengel.gov.tr sitesi üzerinden bu hususu Ticaret Bakanlığı’na bildirebilir. Ticaret Bakanlığı sonrasında karşılaşılan engelle ilgili gerekli girişimlerde bulunur.
Ticaret Bakanlığı bunun yanı sıra dünyada genel kabul görmüş belgelendirme sistemleri için firmalarımıza yüzde 70’e varan oranda destekler vermektedir. Ticaret Bakanlığı’nın verdiği destekler kamu idareleri tarafından istenen zorunlu belgeler dışında gönüllü belgeleri de kapsamaktadır. Hangi belgelerin destekleneceği, Ticaret Bakanlığı’nın sitesinde yayınlanmakta ve sık sık güncellenerek yeni belgeler eklenmektedir. Destekler, “Önce harca, sonra al.” ilkesine göre yapılandırılmaktadır.
Sonuç
Ticarette teknik engeller, ülkeler arasındaki ticareti sınırlayan önemli unsurlardır ve bu engellerin aşılması ihracatçılar için büyük önem taşır. Belgelendirme ve uygunluk değerlendirmeleri, ürünlerin uluslararası standartlara uygunluğunu kanıtlamak ve yeni pazarlara girişte rekabet avantajı sağlamak için gereklidir. Ticaret Bakanlığı’nın sağladığı destekler, ihracatçıların bu süreçte karşılaştığı mali yükleri hafifletmeyi amaçlamaktadır. Bu desteklerden faydalanarak firmalar, ürünlerini daha geniş bir coğrafyada güvenle satabilir ve küresel ticarette yerlerini güçlendirebilirler.
Siz de BAZ Girişim’e ulaşarak pazara giriş belgeleri hakkında bilgi edinebilirsiniz. Ücretsiz İhracat Check up hizmetimiz için tıklayın.
